© Matthias Leuhof
Geen zin in Home Alone of Die Hard? Dit zijn onze kijk- en luistertips
De donkere dagen tussen Kerst en Nieuwjaar hoeven geen gapend gat van ledigheid en sleur te zijn, ook niet in een lockdown. Vandaag tipt de redactie van Follow the Money ruimschoots voldoende documentaires, meeslepende series en briljante podcasts om de winter mee door te kunnen komen.
De advocaat die de beerput van DuPont opentrok
Arne van der Wal – Het gebeurt zelden dat een journalistiek artikel een verhaal zó goed vertelt, dat het vrijwel letterlijk als scenario voor een speelfilm kan worden gebruikt. ‘The lawyer who became DuPont’s worst nightmare’ is zo’n zeldzaam verhaal. Het lange artikel dat in 2016 onder deze kop in The New York Times verscheen, vormt de basis voor een huiveringwekkende film die in januari 2020 in première ging.
Dark Waters vertelt het waargebeurde verhaal van advocaat Rob Bilott, die het opnam tegen het machtige chemiebedrijf DuPont, en daar bijna aan onderdoor ging. Acteur Mark Ruffalo, die de rol van Bilott overtuigend speelt, was tevens producent van de film.
De juridische strijd speelt zich af rond de teflonfabriek in het Amerikaanse stadje Parkersburg, West-Virginia, en draait om de door DuPont veroorzaakte vervuiling met perfluoroctaanzuur (PFOA). Dit goedje, ook wel bekend als C8, is een zeer stabiele fluorkoolstofverbinding, waarvan de fabrikant toen al tientallen jaren wist dat het zich in mens en milieu opstapelt en niet wordt afgebroken. Uit de documenten die in deze zaak naar boven zijn gekomen, bleek dat DuPont al jaren wist dat PFOA giftig is. In Parkersburg werd de stof na gebruik desondanks sinds eind jaren ’60 geloosd op de lokale rivier. Ook kwam het op vuilstortplaatsen terecht en zo in het ecosysteem. Daardoor werden eerst koeien ziek, en later ook mensen.
Voordat hij deze zaak aannam, verdedigde Bilott juist grote bedrijven die milieu-overtredingen hadden begaan. Maar de PFOA-vervuiling (en de stugge boer die zijn hulp nodig heeft) laat hem niet los. Bilott duikt in de zaak en komt er na een analyse van duizenden documenten achter wat er zich in de donkere wateren afspeelt, en welke duistere rol DuPont speelt om het milieuschandaal onder de pet te houden. Uiteindelijk leidde zijn jarenlange strijd in 2017 tot een schikking van 670,7 miljoen dollar met 3.550 directe slachtoffers. Bilott is tot op de dag van vandaag nog bezig met de afhandeling van deze zaak. DuPont heeft geschikt, maar nooit schuld bekend.
Dark Waters past in een traditie van documentaire-achtige speelfilms, zoals Erin Brockovich (2000) waarin Julia Roberts een advocaat speelt die de strijd aanbindt met een Californisch energiebedrijf dat het drinkwaterbronnen heeft vervuild. Ook The China Syndrome (1979) gaat over een cover-up, waarbij een journalist achter een ongeluk bij een kerncentrale aangaat. Recenter liet Spotlight (2015) zien hoe journalisten van The Boston Globe ontdekken dat de katholieke kerk seksueel misbruik door haar functionarissen ontkent en onder het habijt probeert te houden.
DuPont heeft in Nederlands tientallen jaren een teflonfabriek gehad, in Dordrecht. In de zomer van 2015 werd Chemours de eigenaar. Ook rond Dordrecht is er sprake van grootschalige PFOA-vervuiling, zo bleek uit onderzoek van het RIVM nadat FTM de zaak had aangezwengeld. Bekijk ook ons dossier over dit grote milieuschandaal, met daarin onder meer een interview met de échte Rob Billot en een uitgebreide recensie van Dark Waters.
The Laundromat is een teleurstelling die je toch wil zien
Sara Bouter – ‘The Laundromat misuses its incredible cast by taking a disappointingly blunt and unfocused approach to dramatizing the real-life events that inspired it,’ luidt het weinig complimenteuze commentaar op de in 2019 verschenen film The Laundromat. Die kritiek is te billijken. En toch...
Vraag een vriend in de kroeg om een complex verhaal te vertellen, en je krijgt iets als The Laundromat. Twee charmante doch glibberige advocaten, Jürgen Mossack en Ramón Fonseca, doen een boekje open over de wereld van offshore-constructies. Hun namen zijn niet toevallig gekozen: uit het onderzoek naar de Panama Papers bleek dat het advocatenkantoor Mossack Fonseca & Co. een centrale rol speelde in het wegsluizen van geld via belastingparadijzen.
De twee gluiperds krijgen het aan de stok met een weduwe, Ellen Martin. Na het overlijden van haar man komt Martin erachter dat ze geen cent krijgt van de verzekering, omdat de polis is doorverkocht en is beland bij een bedrijf dat alleen op papier bestaat. Martin blijft spitten, en komt terecht in Panama City, waar ze arriveert bij een ris brievenbussen.
De film gaat als een speer door ingewikkelde manieren om vermogen te verhullen, maar alles in Jip-en Janneketaal. Verder is er aan bekende koppen geen gebrek: zo maken Meryl Streep, Gary Oldman, Antonio Banderas en Jeffrey Wright hun opwachting. Voor de liefhebbers van Friends: David Schwimmer – alias ‘Ross Geller’ – heeft ook een rolletje.
De film is satirisch bedoeld, maar mist scherpte. De kostuums doen goedkoop aan, de editing is wat te flitsend en het decor soms zelfs een beetje tacky – misschien staat het symbool voor de graaiende zakenmannen zonder smaak. Toch is The Laundromat het kijken waard. Al was het maar om even je kennis op te frissen hoe het zat met de Panama Papers, en je opnieuw te realiseren dat er op grote schaal geld wordt rondgepompt dat zich aan ieders zicht onttrekt. En natuurlijk vanwege Meryl Streep, die als actrice nooit teleurstelt.
Die Wirecard-story: Die Geschichte einer Milliarden-Lüge
Volker ter Haseborg & Melanie Bergermann (FinanzBuch Verlag)
Siem Eikelenboom – De Duitse pers speelde in het Wirecard-schandaal geen heldenrol. Tot midden 2019 was het de Britse zakenkrant The Financial Times die met de ene na de andere onthulling kwam. De aantijgingen werden door Wirecard met zoveel aplomb ontkend, dat vrijwel geen Duits medium een team onderzoeksjournalisten op de zaak durfde te zetten.
Hoe sterk de tegenstand van Wirecard was, blijkt wel uit het gegeven dat nota bene de Bafin — de Duitse financiële toezichthouder — zich niet alleen volledig door de bedrijfstop en -juristen liet overbluffen, maar bij het Duitse Openbaar Ministerie een strafklacht indiende tegen de journalisten van de FT. Die zouden hebben samengewerkt met shortsellers om de koers van het aandeel Wirecard te manipuleren. Pas na het faillissement van Wirecard, afgelopen zomer, werd de aanklacht ingetrokken.
Slaagde Wirecard erin om de gehele Duitse (financiële) pers te muilkorven? Nee, het duo Volker ter Haseborg en Melanie Bergermann van het magazine WirtschaftsWoche besloot halverwege 2019 om de handschoen op te pakken. Zij vlogen naar Dubai op zoek naar Al Alam, een partnerbedrijf van Wirecard dat goed zou zijn voor een omzet van honderden miljoenen euro. Wat ze in Dubai aantroffen, was een klein kantoortje op de negentiende verdieping van een wolkenkrabber. Ze bellen diverse keren aan. Niemand doet open. Werkt daar wel iemand? De buren hebben geen idee. Ze hebben er nooit iemand gezien.
Het duo ontving onlangs de Deutschen Journalistenpreis voor hun onderzoek, en nu is er ook een boek beschikbaar. De fysieke editie was al snel uitverkocht; in digitale vorm is het wel verkrijgbaar.
Inmiddels is al veel over de gang van zaken binnen de voormalige beurslieveling bekend, maar wat Ter Haseborg en Bergermann over de beginjaren en de snelle opkomst van het bedrijf boven water wisten te halen, is indrukwekkend, onthutsend, en bij vlagen hilarisch. Een bedrijfje van (bijna) niets, dat zijn geld verdient met diensten voor de porno- en gokindustrie, groeit uit tot een multinationale betalingsverwerker met klanten als TUI en KLM. Als de marktwaarde uitkomt boven die van Deutsche Bank, ontstaat zelfs het bizarre plan om die bank over te nemen.
Het boek leest als een thriller. Ongetwijfeld zullen er in de toekomst meer boeken verschijnen over het grootste Duitse bedrijfsschandaal sinds de Tweede Wereldoorlog, maar dit zal voorlopig niet overtroffen worden.
Dark Money
Dennis l’Ami – Aan het begin van de 20e eeuw wordt de Amerikaanse staat Montana geregeerd door kopermagnaten. Anaconda Copper is dan een van de grootste bedrijven ter wereld. Met de enorme opbrengsten uit de mijnen zet het de halve staat aan het werk, koopt het lokale invloed, laat het wetten aanpassen om de bedrijfsvoering te bevoordelen en steekt het politici in zijn zak.
De aversie tegen de alras totaal gecorrumpeerde staatsorganen loopt zo hoog op, dat het parlement van Montana in 1912 een wet anneemt die politieke inmenging door grote industriëlen moet tegengaan.
Maar een eeuw later is het monster terug – niet alleen in Montana. Door een uitspraak van het Amerikaanse Hooggerechtshof in 2010 wint Citizens United, een conservatieve lobbygroep, een zaak tegen de Federale Verkiezingsraad aanspande. De hoogste rechters van het land stellen dat politieke campagnes door bedrijven onder de vrijheid van meningsuiting valt, en dus geoorloofd zijn.
En zo zit het grootkapitaal weer achter het stuur bij de verkiezingen. Waar dat toe leidt, onderzoekt Kimberly Reed in haar documentaire Dark Money. Ze gebruikt het voorbeeld uit haar thuisstaat Montana om een groter probleem te schetsen: dat van de ongebreidelde invloed van het bedrijfsleven op het politieke systeem van de Verenigde Staten.
Ook ons land kent problemen bij transparantie rondom politieke giften, zoals blijkt uit ons dossier Partijfinanciering . Zo beschreef Follow the Money hoe vermogende christenen het CDA en Forum voor Democratie steunen. Uit die stukken blijkt dat de wetgeving en het toezicht op partijfinanciering in Nederland tekort schiet.
Hoewel de Verenigde Staten een ander land is en met een andere politieke cultuur, maakt Dark Money goed duidelijk waar schimmigheid bij politieke donaties op kan uitdraaien.
Wind of Change
Margot Smolenaars – Als het niet de gefloten melodie is, dan is het wel de schorre stem van Klaus Meine, die ‘Follow the Moskva - down to Gorky park’ inzet: miljoenen mensen herkennen al in de eerste paar maten het liedje Wind of Change van The Scorpions. Deze powerballad is met 14 miljoen verkochte exemplaren een van de best verkochte singles aller tijden. Niet zonder reden: Wind of Change leverde de soundtrack bij de val van de Muur en verwierf zich zo een rotsvaste positie in het Europese collectieve geheugen.
En dat was dus precies de bedoeling. Niet van de Duitse rockers van The Scorpions, maar van de Amerikaanse geheime dienst. De CIA probeerde met Wind of Change de geesten achter het IJzeren Gordijn rijp te maken voor een meer westers georiënteerde denkwijze – en zo uiteindelijk de val van datzelfde IJzeren Gordijn. Althans: die theorie doet de ronde.
CIA-agenten die in het diepste geheim een powerballad schrijven, om zo via een ouderwetse Duitse metalband communistische regimes omver te werpen: dat klinkt als een idiote premisse. Maar kan het waar zijn? Journalist Patrick Radden Keefe hoorde het gerucht jaren geleden van een vriend met connecties in de CIA, die het weer van een andere oudgediende in de geheime dienst had. Te vaag om voor waar aan te nemen, te leuk om te vergeten: als een oorwurm nestelde het onderwerp zich in Keefes brein.
De journalist besluit uit te zoeken wat er van het verhaal klopt. Langzaam ontvouwt zich in de acht afleveringen van deze podcast niet alleen een journalistieke speurtocht om van te watertanden (kosten noch moeite worden gespaard om precies de juiste personen te spreken), ook weet Radden Keefe steeds aannemelijker te maken dat het gerucht een kern van waarheid kan bevatten. Deze podcast over een verhaal dat te mooi is om waar te zijn, is uitstekend verteld, mooi opgebouwd, grappig en toch ook serieus: erg fijn luistervoer.
Al Jazeera Investigations
Dennis Mijnheer – Oplettende lezers konden bij FTM nl al regelmatig verwijzingen tegenkomen naar bijzondere documentaires afkomstig van de onderzoeksredactie van nieuwszender Al Jazeera. Onderstaand drie documentaires die absoluut de moeite waard zijn, maar er is veel meer interessants te bekijken. Zap dus ook zelf door de volledige lijst met Al Jazeera-documentaires, want het wekelijkse aanbod is divers: van MMA-gevechten in Rusland tot een portret van de Egyptische spion Ashraf Marwan en illegale houtkap in Roemeense bossen.
Onderzoeksjournalisten van Al Jazeera gingen undercover en filmden hoe hooggeplaatste Cypriotische officials schaamteloos meewerken aan de paspoorthandel. De undercover-journalisten konden tegen betaling een Cypriotisch paspoort ritselen voor een dubieuze zakenman. Al Jazeera laat in The Cyprus Papers haarfijn zien hoe corruptie in de praktijk verloopt.
Saudi Aramco: The Company and the State
Het grootste olieconcern ter wereld is Saudi Aramco. Dit Saudische staatsbedrijf ging eind vorig jaar naar de beurs. Geschatte beurswaarde: 1700 miljard dollar – grofweg twee keer het Nederlandse bruto binnenlands product. Al Jazeera maakte voorafgaande aan de beursgang een leerzame documentaire over deze machtige wereldspeler, waar we eigenlijk veel te weinig van afweten.
Journalisten van Al Jazeera legden in dit ijzersterke onderzoeksproject een aantal oligarchen onder loep, waaronder de Oekraïense oligarch Sergej Kurchenko. De documentaire schetst van binnenuit de modus operandi van oligarchen (die bijvoorbeeld journalisten verwelkomen met Kalasjnikovs en een envelop met inhoud). Ps. De uiterst vermogende gas-zwendelaar Kurchenko belandde via een Nederlands trustkantoor ook in Nederland.
Diego Maradona
NPO / Pathé Thuis / Cinéart
Pepijn Keppel – Het was ongeveer half zes ’s middags, nu een maand geleden. Ik was mijn tas aan het inpakken toen ik het nieuws hoorde. De volgende ochtend zou ik met collega Tom Claessens op de trein naar München stappen voor ons verhaal over datawebsite Transfermarkt. Ik liet een onderbroek uit mijn handen vallen, ging op het randje van het bed zitten. God had zijn hand terug.
In mei van dit jaar zag ik de documentaire over Maradona voor het eerst. Ik kende Pluis als voetballer, van de hand, de solo’s, zijn warming-up op Live is Life in het pofferige Napoli-trainingsjack. We beluisterden het nummer met het hockeyteam voor trainingen en wedstrijden. Sport moest leuk zijn, maakten we elkaar wijs. En als je dat niet vond, deed je maar alsof. Als we de kleedkamer verlieten, zat Hij even in ons allemaal. De Argentijnse nummer 10 gaf ons het speelse fanatisme zonder te verkrampen van wedstrijdspanning. Dat is wie Diego voor ons was.
Maradona was natuurlijk veel meer dan die fenomenale voetballer. Hij flirtte met de maffia, nam coke als neusspray bij een fikse verkoudheid, was de belichaming van verval. Deze documentaire van de Oscarwinnende regisseur Asif Kapadia laat ook dat verhaal zien. Je hoeft geen voetbalfan te zijn om ervan te kunnen genieten. Al is het maar om te zien dat goden soms ook mensen zijn.
Café Europa Eindejaarsshow
Peter Teffer – Alweer zestien jaar geleden werd de Europese Unie uitgebreid met tien landen in het oosten en het zuiden, maar toch worden die landen nog ‘nieuwe lidstaten’ genoemd. Finland, Oostenrijk en Zweden zijn negen jaar langer lid, maar ik geloof niet dat die landen in 2011 nog ‘nieuwe lidstaten’ waren. Daaraan moest ik denken toen ik in de Café Europa Eindejaarsshow een theorie hoorde van voormalig Brussel-correspondent Arjan Noorlander (NOS), die uitlegde waarom sommige jonge liberale Hongaren in de armen van Viktor Orbán worden gedreven.
Hij beschrijft wat zijn vrienden in Boedapest zien: ‘Rijke Europeanen uit Nederland en Duitsland komen daar wonen; kopen de mooie huizen op voor een prikkie; krijgen gratis zorg in Hongarije, want dat is zo geregeld voor 60-plussers; krijgen gratis openbaar vervoer in Boedapest, want zo gaat dat met ouderen, ook als ze uit andere Europese landen komen. En wie betaalt die rekeningen? Dat zijn die jonge Hongaren die regelmatig worden uitgemaakt voor racisten, homohaters en weet ik veel wat.’
Veel Oost-Europeanen werden in 2004 burger van de Europese Unie, maar het voelt voor veel van hen nog altijd als een soort B-lidmaatschap. Het is een beetje ‘vloeken in de kerk’, erkende Noorlander, want Orbán ‘is natuurlijk een enorme boef’ maar het is verfrissend om even een breder perspectief te horen. Dat Orbán en het Hongaarse volk in de discussie over de rechtsstaat nu vaak over één kam worden geschoren, is iets waar de autoritaire leider namelijk handig gebruik van maakt. Noorlander: ‘Orbán doet eigenlijk wat Rutte ook doet. Hij spreekt via de Europese microfoon zijn eigen volk toe.’
Anderhalf uur debat over de Europese Unie – er zullen genoeg FTM-lezers zijn die in de kerstvakantie in die tijd liever een mooie film kijken. Maar voor wie tijdens het voorbereiden van het kerstdiner op de achtergrond een informatief gesprek wil horen, kan ik de Eindejaarsshow van Café Europa van harte aanbevelen. Normaal is Café Europa een podcast, maar deze terugblik op 2020 heeft ook beeld. en is opgenomen in Nieuwspoort. De gesprekken worden afgewisseld met archiefbeelden, maar veel daarvan zijn zo bekend dat je eigenlijk niet veel mist wanneer je alleen luistert.
Corruptie in de Roemeense gezondheidszorg
Siem Eikelenboom – Op ieder feestje tref je wel zo iemand: een toerist met smakelijke anekdotes over de corruptie die hij op vakantie aantrof. Over de fooi die hij een agent moest geven om aanhouding te voorkomen, een bankbiljet in zijn paspoort om de douanier vriendelijk te stemmen. Etcetera. Smeuïge verhalen, altijd goed voor een lach.
Maar corruptie is niet iets exotisch. Corruptie is altijd dichterbij dan je denkt. En corruptie ontwricht een samenleving.
De documentaire Collective toont dit ijzingwekkend aan. Een camera registreert een optreden van de Roemeense metalcoreband Goodbye to Gravity. ‘Ga naar de hel met je kloterige corruptie’, schreeuwt zanger Andrei Galut. Kort daarop breekt brandt uit in de kleine nachtclub Colectiv, waar het optreden plaatsvindt. 27 mensen komen om het leven. Van de band overleeft alleen de zanger. Zijn lichaam is voor de helft verbrand. Zijn de beelden van de brand en de paniek in de nachtclub al keeldichtschroevend, de rest van de film is mogelijk nog indrukwekkender. In de navolgende maanden sterven nog eens 37 andere concertgangers in Roemeense ziekenhuizen. Hoe kan dat?
Regisseur Alexander Nanau volgt onderzoeksjournalist Catalin Tolontan die met andere redacteuren van de krant Gazeta Sporturilor op onderzoek gaat. Zij ontdekken dat ziekenhuizen sterk verdunde ontsmettingsmiddelen gebruiken, die waardeloos zijn tegen bacteriële infecties. En dit is nog maar het begin van een reeks onthullingen die feilloos aantonen hoe corruptie, fraude en omkoping de Roemeense gezondheidszorg hebben ontwricht.
De onthullingen van Tolantan en zijn team leiden tot protesten en het aftreden van de regering. In afwachting van nieuwe verkiezingen komt er een zakenkabinet met deskundigen. Een van hen is Vlad Voiculescu, de nieuwe minister van Volksgezondheid. De camera zit ook hem op de huid en al snel blijkt dat Voiculescu met al zijn goede bedoelingen dreigt vast te lopen in dezelfde corruptie die hij zo graag wil bestrijden.
Na het zien van deze film is corruptie niet grappig meer, en geen ver-van-mijn-bed show. Het gebeurt ook in je eigen land. Het gebeurt zelfs om de hoek. En het heeft een heel lelijk gezicht.
[De documentaire is voor 7,99 euro te zien via streamingdienst Vimeo, via de website van het onovertroffen documentairefestival IDFA. Bij NPO start is hij (tijdelijk) gratis te zien.]
Kansenongelijkheid in het onderwijs en sociaal-economische misstanden
Hugo Rasch – Niet ver van de FTM-redactie in Amsterdam-Noord bevindt zich basisschool De Vier Windstreken. Weer iets verder liggen de Weidevogel en het Hogelant. Deze scholen hebben enige landelijke bekendheid gekregen door de nieuwe docu-serie van Ester Gould en Sarah Sylbing: Klassen. De dubbelzinnigheid van die titel is treffend. Het gaat niet alleen om ongelijkheid in het onderwijs, maar ook om ongelijkheid in sociaal-economisch opzicht. In 2016 constateerde de OESO dat de kansenongelijkheid in het Nederlandse onderwijs groot is.. Twee jaar later trok het PISA-onderzoek eenzelfde soort conclusie.
Die kloof wordt versterkt door de coronacrisis. Kees van Amstel uit in een column op NPO Radio 1 : ‘De ene leerling heeft een prachtig geoutilleerd eigen bureau compleet met een nieuwe Macbook Pro en HP laserprinter. De ander zit in een donkere zolder en moet zacht praten, want een broer komt net uit de nachtdienst en ligt erachter te slapen.’ Zulke verschillende thuissituaties en de invloed daarvan komt ook in Klassen uitgebreid aan bod.
De serie volgt een aantal leerlingen en leraren in Amsterdam-Noord. Anyssa (11) van de Vier Windstreken heeft steeds meer moeite op school vanwege haar moeilijke thuissituatie. Ze woont bij haar grootouders. Die hebben het niet breed; voor eten en kleding zijn ze voor een groot deel afhankelijk van de voedselbank. Ook draagt Anyssa veel verantwoordelijkheid. Ze meet de bloedsuikerwaardes van haar opa uitlezen, want zij is de enige binnen de familie die het apparaatje begrijpt waarmee je dat moet doen. Er komt te veel op haar bordje. Dat geldt niet voor Viggo (11) van de Weidevogel, een school waar iedereen naar het VWO wil. Zijn hoogopgeleide ouders helpen hem om het VWO te halen. De verschillen tussen de twee elfjarigen laat zien dat de mate waarin je ouders hulp kunnen bieden bij school bepalend is voor je toekomst.
Niemand trekt in twijfel dat kansenongelijkheid moet worden bestreden. Alle politieke partijen voeren ‘gelijke kansen in het onderwijs’ hoog in het vaandel. Maar tussen woord en daad zit vaak een wereld van verschil.
In het Regeerakkoord 'Vertrouwen in de toekomst' zegt het kabinet-Rutte 3 dat het bestrijden van kansenongelijkheid in het onderwijs een van zijn voornaamste ambities is. De praktijk is anders. De documentaire maakt de gevolgen van de droge taal van de rapporten pijnlijk voelbaar. In zeven afleveringen geeft Klassen inzicht in die kansenongelijkheid. Daar kan geen rapport aan tippen.
De docu-serie spreekt namelijk alle emoties aan. Het is niet louter kommer en kwel. Er valt veel te lachen, bijvoorbeeld vanwege de slechte smoezen die leerlingen soms opdissen. Je raakt aangedaan wanneer de klas collectief begint te huilen als het over pesten gaat. Je krijgt bewondering voor juf Jolanda en meester Thijs, die onvermoeibaar doorgaan en die ‘hun’ kinderen nimmer opgeven.
De vorige productie van Gould en Sylbing, Schuldig, kon rekenen op uitmuntende kritieken. Ze ontvingen er een Zilveren Nipkowschijf voor. Klassen brengt kansenongelijkheid op ontroerende wijze onder de aandacht. Een nieuwe onderscheiding voor het duo ligt in het verschiet.
The Mole: Undercover in North Korea
NPO Start (in twee afleveringen)
Mathieu Verver – Tien jaar lang ging een arbeidsongeschikt verklaarde kok undercover om de geheimen van het meest gesloten land ter wereld te openbaren. Het enorme offer betaalt zich terug. In deze tweedelige documentaire laat de Deense onderzoeksjournalist en filmmaker Mads Brügger op fascinerende wijze zien wat er aan de top van Noord-Korea gedaan wordt om ondanks de strenge VN-sancties handel te drijven.
Brügger maakte in 2009 een film waarin hij met twee komieken Noord-Korea belachelijk maakt. Ulrich Larsen, die door een aandoening aan zijn alvleesklier in een buitenwijk van Kopenhagen thuiszit met zijn vrouw en kinderen, ziet die film. Larsen bedenkt een plan om de Korean Friendship Association (KFA) te infiltreren, en zoekt contact met de journalist.
Het plan lukt: Larsen komt in contact met Alejandro Cao de Benós, een Spanjaard die nauwe banden heeft met de Noord-Koreaanse overheid. In de loop der jaren wint ‘de Mol’ het vertrouwen van Alejandro en de Noord-Koreanen, en dan begint het.
Documentairemaker Brügger schakelt de hulp in van Mr. James, een voormalig Legionair en drugsdealer. Hij moet zich voordoen als een rijke zakenman die interesse heeft om in Noord-Koreaanse ondernemingen te investeren. ‘De Mol’ introduceert Mr. James bij Alejandro, waardoor het balletje gaat rollen.
Al snel betreed je een wereld die je alleen kent uit series en boeken. Slechterikken spreken af in een hotelkamer. Op tafel staat veel drank. Er wordt uitvoerig gesproken over wapenhandel met Syrië en productie van drugs in Oeganda. Als kijker moet je jezelf eraan blijven herinneren dat je naar een documentaire kijkt die met verborgen camera’s is opgenomen: The Mole is net een Netflix-thriller.
14 Bijdragen
Dick Koets 3
Niek Jansen 9
Ik maak van deze gelegenheid gebruik om het lot van Julian Assange onder de aandacht te brengen.
“ De International Federation of Journalist (IFJ) en zijn Europese tegenhanger EFJ eisen al sinds zijn arrestatie de vrijlating van Assange en verwerpen resoluut de VS-eis tot uitlevering. In een speech voor een commissie in het Europees parlement bestempelde Antony Bellanger, secretaris-generaal van het IFJ, in november 2019 de rechtszaak tegen Assange “als een regelrechte aanval op de vrijheid van pers en het internationaal recht”.
Jan.4 is de eerste rechtzitting over zijn uitlevering aan de VS, waar hem een gevangenisstraf straf van 175 jaar boven het hoofd hangt, omdat hij meegewerkt heeft aan de onthulling van de vele oorlogsmisdaden die de Amerikanen en Britten in het MO gepleegd hebben.
Niet die politici staan terecht maar de klokkenluider.
Mocht hij uitgeleverd worden betekent dat een serieuze aanslag op de persvrijheid van journalisten over de hele wereld, die mogen vrezen voor uitlevering zodra zij de wandaden van regeringen in de openbaarheid brengen.
Vanuit de journalisten in Europa blijken daar minder zorgen over te bestaan gezien hun brave stilzwijgen en ook FTM heeft weinig belangstelling, zoals blijkt uit hun archief, wat opmerkelijk is gezien vanuit de doelstelling van FTM, nl. vrije onderzoekjournalistiek.
Dat zou er op kunnen wijzen dat er nu al een precensuur bestaat over de zaak Assange, die veroordeeld dreigt te worden op grond van een obsolete Amerikaanse Espionage Act uit 2017.
Trump ontslaat wel oorlogsmisdadigers van rechtsvervolging als een van zijn laatste regeringsdaden maar niet de klokkenluiders , die ze aan het licht hebben gebracht zoals ook Edward Snowden die in ballingschap in Rusland leeft.
Ik herinner er aan dat Snowden aan 25, ook westerse, landen asiel heeft aangevraagd en Correa, de toenmalige linkse president van Equador was de enige die het hem verleende.
Roland Horvath 7
Corona, de EU begrotingen, de green deal, ze worden alle gekaapt door het lobbywerk van de GMO.
1- De EU speelt geen grote rol in de corona pandemie terwijl dat een internationaal probleem is.
2- Een EU federatie: De Raadsleden worden rechtstreeks gekozen, 4 leden per staat. De EU Commissie komt voort uit een ideologische meerderheid in Parlement en Raad en vervangt dan de bijeen getrapte, niet deskundige, niet ideologische verzameling afdankertjes van de staten.
Voor de staatsstructuur mag de EU te rade gaan bij de VS. Na 11 jaar confederatie hebben de 13 VS staten in 1787 gekozen voor een federatie met beperkte bevoegdheden.
Van de destructieve, imperialistische politiek van de VS moet de EU zich distantiëren.
3- De green deal is gekaapt door de Tesla's. Elektrische auto's met een lithium ion batterij, dat heet duurzaam. Om in dorpen als Antwerpen, Gent en Amsterdam te mogen komen. Nieuwe huizen, zgn. groen.
De opwarming van de aarde is o. a. het gevolg van ontbossing, wereldwijd, millennia lang.
Er is voorgesteld: Wereldwijd 1,2 biljoen bomen planten.
Daarvoor is een oppervlakte nodig = de VS + China dus ongeveer 19 miljoen km2.
1- Bossen absorberen CO2. De temperatuur daalt. Minder orkanen.
2- Ze absorberen de zonnewarmte meer dan zandvlaktes, heide en steenwoestijnen.
3- De virussen, bacteriën, teken en ratten blijven waar ze zijn, in de bossen.
4- Bossen houden het water vast, dus minder overstromingen.
5- Bossen zorgen voor water verdamping en creëren wolken en neerslag.
6- Er zijn nog tal van andere gevolgen van ontbossing zoals minder diversiteit van dieren en planten.
7- Bebossing is niet imperialistisch en kan ook in ontwikkelingslanden. Ontbossing o. a. in NL, BE, RU, Congo, Brazilië. Niet in China.
8- Ontbossing is zoals ABC wapens, overbevolking en een niet duurzame economie, die alles en iedereen misbruikt, een weg naar een onleefbare wereld. Bebossing creëert tijd voor duurzaamheid.
Niek Jansen 9
Roland HorvathEn Nederland werkt enthousiast mee aan ontbossing en landroof in de Amazone in het z.g. Corredor-Norte project in Brazilië ism Bolsonaro, in plaats van bomen te planten.
De neo- liberale min.Sigrid Kaag heeft dat project gepromoot als ‘duurzaam’ waar nieuwe wegen aangelegd worden in hartje Amazone, havens worden gebouwd , veel land van Indianen zal moeten onteigend worden
en dat allemaal tbv de sojaindustrie.
[Verwijderd]
Niek JansenAlsof de biomassa al niet genoeg schade aan bossen aan het veroorzaken is trouwens. En daar zien we dezelfde poppetjes ook alweer weer terugkomen. Het is frustrerend om te zien dat je hier al burger zo weinig tegen kunt doen.
Niek Jansen 9
Echter bij aankomst in transit in Moskou bleek dat John Kerry, min.btl.zaken onder Obama, zijn paspoort had ingetrokken, zodat hij verhinderd werd verder te reizen.
U weet wel, Obama de in het westen bejubelde Nobelprijswinnaar voor de Vrede, die in meer landen oorlogen voerde en meer klokkenluiders vervolgde als alle presidenten vóór hem.
Poetin was zo vriendelijk om hem toen asiel te verlenen tot op heden toe.
Assange werd asiel verleend door Rafael Correa in de ambassade van Equador, waar hij 7 jaar was opgesloten, aangezien de Britten, schoothondjes van Uncle Sam, op de loer lagen om hem op grond van een Zweeds uitleveringsverzoek ivm een leugenachtige aanklacht voor verkrachting en omdat hij de asielvoorwaarden zou hebben overtreden, onmiddeliijk in te rekenen, zodra hij zijn neus buiten de deur zou steken.
Dat asiel werd ingetrokken door zijn opvolger de rechtse president Moreno, nadat hem een miljardeninverstering was toegezegd door de VS.
Maar men heeft Assange dan toch opgesloten gehouden in de beruchte Belmarsh gevangenis in Londen zonder enige Britse aanklacht, maar alleen uit voorzorg mocht de Britse rechter besluiten, dat hij uitgeleverd moet worden aan de VS.
De VN commissaris voor martelingen Nils Melzer heeft verklaard dat de omstandigheden van zijn gevangenschap gelijk staan aan marteling.
Een aanrader: ‘De bekendste klokkenluider ter wereld, Edward Snowden: Onuitwisbaar, mijn verhaal’ ; van Halewijck 365 pag.
Martin van den Broek 4
Niek JansenWant helaas zijn Eric Smit c.s. opgevoed binnen het paradigma dat corrupte dictator Poetin na 2000 de ontluikende democratie in de CIS om zeep heeft geholpen. Hen ontbreekt wil en persoonlijke kennis voor een eigen mening en de bereidheid afwijkende kennis en feiten te absorberen..
Dat ondoordachte export van onze 'democratische' beginselen naar afwijkende culturen en regimes lenteachtig en louter altruïstisch is en geen politiek economische machtsontplooing.
Franco mocht gewoon in bed sterven op Saddam e.a. moest op gejaagd worden voor het democratisch 'succes'..
Geopolitieke zelfreflectie bestaat niet, wordt doodgezwegen of vervat in persoonlijke beschuldigingen (trol,
useful idiot) meedenken (heulen) in geopolitieke complotten..
Jou ándere geluiden veroorzaken hoogstens een kort discussie, goed voor de 'clicks' en verdwijnen vervolgens in het digitale moeras van FtM.
De oppervlakkigheden die Eric c.s. terzake debiteren blijft met foto op de homepage eenvoudig voorhanden.
Doe als ik man.., geef 't op.., alles wat je schrijft is verloren tijd, beschikbaar met een paar clicks op het net.
Ook voor z.g onderzoeks journalistiek als FtM.. , zij zijn niet geïnteresseerd.., uit hypocriet eigenbelang..
Heb er zelf genoeg 'te woord gestaan'
Niek Jansen 9
Martin van den BroekMaar ik blijf het belangrijk vinden informatie te delen, ook over onderwerpen die nu minder de aandacht hebben van FTM, wat hopelijk in de toekomst gaat veranderen.
Martin van den Broek 4
Niek JansenJournalisten wagen zich niet aan riskante want controversiële feitelijkheden...
De kwalificatie nepnieuws is categoriseren ter zelfverdediging...
Wij tegen hen... want hoe kun je het juist hebben als de ander niet érg fout is..
Zeker wanneer het grotere geopolitieke paradigma's betreft..
(Te) duidelijk begrip of meervoudige standpunten kunnen carrières of accreditaties ruïneren hoorde ik vaak van zeer bekende correspondenten.. Niet openlijk natuurlijk maar de belangrijke uitnodigingen blijven uit b.v.
Journalisten zijn geen hoeders van de Waarheid maar handelen erin.
Veilig krabbelen aan de rand van het paradigma en binnen de eigen sociaal politieke bubbel..
Vroeger aan de bekende bars, nu via social media..
Carrière, succes en maximale aandacht, boven álles..
Hans Mldrs
Niek Jansen 9
Ik kan het niet laten u dit stoute kerstlied uit Gent in België te laten horen tussen al dat zoets waarmee wij tijdens de kerstdagen nu worden overrompeld.
Het lied is niet zo maar stout, maar voor een goed doel.
Let ook op de reacties van de omstanders en voorbijgangers en op de soms wel heel wonderlijke Engelse vertaling.
Al bij al heel vermakelijk.
Wietze van der Meulen 6
Niek JansenHet is wel van 2011. Toen konden dit soort liedjes blijkbaar nog😎
Maar het is wel voor een “goed doel”; de kinderopvoedlijn.
Dus, signaleer je dergelijke terminologie bij jouw (of andermans😠) kinderen, bel dan de kinderopvoedlijn.
Gelukkig is het in België, anders wordt het hier nog druk bij de voordeur....
[Verwijderd]
https://www.hamptonthink.org/read/three-lessons-from-the-worlds-biggest-worker-uprising
Eveline Bernard 6
[Verwijderd]Veel informatie. Aan het eind zelfs aanvullende bronnen.