Europees Parlement stemt voor ‘uploadfilter’ op Facebook en Instagram

Het Europees Parlement heeft ingestemd met een richtlijn die het auteursrecht flink verruimt. Platformen als Google en Facebook worden volledig aansprakelijk voor door gebruikers geplaatst materiaal dat het auteursrecht schendt. Ook mogen nieuwsaggregators – zoals Facebook, Google nieuws en Snapchat – niet meer zonder toestemming linkjes overnemen in combinatie met een foto en/of zinnen tekst. Facebook toont zo artikelen in de tijdlijn.

De richtlijn gaat pas in na een definitief akkoord van de Raad van Ministers en de Europese Commissie.

Op dit moment zijn de techreuzen pas aansprakelijk nadat ze op de hoogte zijn gebracht van materiaal dat inbreuk maakt op het auteursrecht. Door de nieuwe regels zullen ze alle uploads met technische filters preventief moeten scannen op zulk materiaal.

Lees ook: ‘Een ontzettende splijtzwam’: de nieuwe auteursrechtwet kan nog alle kanten op

De afgelopen jaren was er hevige kritiek op dit voorstel van onder meer juristen, privacybewegingen en Wikipedia. De filters kunnen niet goed onderscheid maken tussen bijvoorbeeld een illegaal gekopieerd filmpje, of een legale parodie. Hetzelfde geldt voor onschuldig knip-en-plakwerk als voetbalmontages en memes.

Naar de kritiek is deels geluisterd. De regels verwijzen nu duidelijker naar de techreuzen, niet naar kleine platformen en sites als Wikipedia.

Als techbedrijven toestemming moeten vragen aan kranten voor het opnemen van artikelen, zullen ze met uitgevers gaan onderhandelen. „In Duitsland is dit al geprobeerd, tot Google simpelweg dreigde te stoppen met linken naar Duitse nieuwssites, zegt Bernt Hugenholtz, hoogleraar Informatierecht aan de Universiteit van Amsterdam. „Ik verwacht dat zo’n scenario zich herhaalt.”

Media zien hun inkomsten flink dalen doordat lezers hun nieuwsbehoefte gratis stillen op internet. Vorig jaar verloren Nederlandse kranten 5 procent van hun betaalde printoplage ten opzichte van 2016.